PATRONI 2021 ROKU ustanowieni przez Sejm RP

Kardynał Stefan Wyszyński

Kardynał Stefan Wyszyński
– 120 rocznica urodzin
– 40 rocznica śmierci


Stefan Wyszyński  urodził się 3 sierpnia 1901r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem, na pograniczu Podlasia i Mazowsza.
W wieku 19 lat wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku.
W 1924 r. przyjął święcenia prezbiteratu, a w 1929 r. ukończył doktoratem studia
na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1946 r. został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji lubelskiej i otrzymał sakrę biskupią z rąk kard. Hlonda. Po śmierci prymasa Hlonda w 1948 r. został mianowany arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim oraz prymasem Polski. W 1953 r. papież Pius XII wyniósł go do godności kardynalskiej.

Kardynał Stefan Wyszyński,  został prymasem i przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski w momencie, gdy władze stalinowskiej Polski rozpoczęły agresywną walkę z religią i Kościołem. Jej celem było stworzenie społeczeństwa ateistycznego m.in. poprzez wyeliminowanie Kościoła z życia społecznego oraz totalne podporządkowanie go państwu, z oderwaniem od Stolicy Apostolskiej włącznie. Trzyletnie internowanie (1953-1956), które dla kard. Wyszyńskiego było czasem cierpienia i modlitwy, czasem osobistych rekolekcji z aktem osobistego oddania się Matce Bożej, przyniosło wielkie duchowe owoce całemu Kościołowi w Polsce. Prymas wyszedł z internowania z programem narodowych rekolekcji – dziewięcioletniej Wielkiej Nowenny (1957-1966), wyrastającej
z Jasnogórskich Ślubów Narodu, złożonych 26 sierpnia 1956 r. na Jasnej Górze   oraz programu Milenium Chrztu Polski. Ważnym zadaniem w programie pracy prymasa Wyszyńskiego była troska o chrześcijańskie ułożenie kontaktów między polskim i niemieckim narodem. Wielkim krokiem ku pojednaniu było orędzie biskupów polskich w liście do biskupów niemieckich, zawierające historyczne zdanie: „Wybaczamy i prosimy o wybaczenie”.

Kardynał Wyszyński zmarł 28 maja 1981 r. w Warszawie. Został pochowany
w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela, w krypcie biskupów warszawskich. 
W 2001 roku – w stulecie urodzin – w Rzymie rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny. Zaplanowana na 7 czerwca 2020 r. w Warszawie beatyfikacja została bezterminowo zawieszona, ze względu na pandemię koronawirusa.


LITERACCY PATRONI 2021 ROKU

Krzysztof Kamil Baczyński
– 100 rocznica urodzin

Krzysztof Kamil Baczyński (ps. Jan Bugaj) urodził się 22 stycznia 1921 r.
w Warszawie. Był wybitnym poetą czasu wojny, podchorążym, żołnierzem Armii Krajowej, jednym z przedstawicieli pokolenia Kolumbów. Zginął 4 sierpnia 1944 r. w czasie powstania warszawskiego jako żołnierz batalionu „Parasol” Armii Krajowej. Jego ojciec, Stanisław Baczyński, był działaczem socjalistycznym, żołnierzem Legionów Polskich, oficerem WP, pisarzem i krytykiem literackim. Matka poety, Stefania Zieleńczyk, była natomiast nauczycielką i autorką podręczników szkolnych. Pisarz uczęszczał do słynnego Gimnazjum im. Stefana Batorego. Marzył o studiach na Akademii Sztuk Pięknych, ale wybuch wojny uniemożliwił mu dalszą naukę. Od 1940 r. publikował konspiracyjne tomiki wierszy (m.in. pod pseudonimem Jan Bugaj), a także anonimowo w podziemnych antologiach i czasopismach („Dzień Warszawski”, „Miesięcznik Literacki”). Już za życia cieszył się sporym uznaniem, zwłaszcza starszych twórców (Andrzejewskiego czy Iwaszkiewicza). Pomimo nielicznych głosów krytycznych jego poezja cieszy się popularnością wśród czytelników i poważaniem badaczy literatury, a sam Baczyński uważany jest za najwybitniejszego twórcę pokolenia wojennego.
Pośmiertnie odznaczony został Medalem za Warszawę i Krzyżem Armii Krajowej, a w  2018 r Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Stanisław Lem
– 100 rocznica urodzin

Stanisław LEM, ur. 12 IX 1921 r. we Lwowie

Twórca polskiej fantastyki naukowej. Eseista, publicysta, filozof. Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wiedzę z zakresu fizyki, matematyki, astronomii, biologii poszerzał także o zagadnienia filozoficzne. Debiutował powieścią Człowiek z Marsa (1946), publikowaną w katowickim tygodniku „Nowy Świat Przygód”.  Przedmiotem jego zainteresowań stała się technika i możliwości jej wykorzystania dla potrzeb człowieka, a sławę przyniosły mu powieści o tematyce science fiction. Zagadnienia dotyczące rozwoju nauki, postępu cywilizacyjnego, przyszłości świata, możliwości poznawczych człowieka, zagrożeń, jakie czyhają na jednostkę w świecie przez nią kreowanym, stanowią oś konstrukcyjną fabuły powieści Lema.

Najbardziej znane jego utwory to Astronauci(1951), Solaris (1961), Bajki robotów (1965), Cyberiada (1965), Opowieści o pilocie Pirxie (1968).
Jest także autorem książek o tematyce filozoficznej, np. Wejście na orbitę (1962), Filozofia upadku (1968), Bomba megabitowa (1999).

Był odznaczony między innymi medalem „Gloria Artis” i najwyższym polskim odznaczeniem państwowym Orderem Orła Białego. Jego nazwiskiem nazwano planetoidę oraz pierwszego polskiego satelitę naukowego.

Zmarł 27 marca 2006 w Krakowie. Zgodnie z jego ostatnią wolą urna z prochami została złożona na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.


Cyprian Kamil Norwid
– 200 rocznica urodzin

Cyprian Kamil Norwid urodził się 24 IX 1821 r. w Laskowie-Głuchach pod Radzyminem. Poeta, dramatopisarz, prozaik, zajmował się rzeźbą, malarstwem, rysunkiem i rytownictwem. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Stracił matkę kiedy miał 4 lata, a ojca w wieku 14 lat. Uczył się w gimnazjum w Warszawie (nie ukończył go), m.in. z powodu choroby ojca. Kształcił się później w pracowniach malarskich artystów warszawskich, m.in. u Jana Minasowicza.
Został też członkiem grupy artystycznej – Cyganeria.  
W 1842r. opuścił Polskę, przebywał w Niemczech, we Włoszech, Francji
i Stanach Zjednoczonych. W Paryżu przyjaźnił się z J. Słowackim,
A. Mickiewiczem, F. Chopinem. Uważano go za jednego z najoryginalniejszych i najbardziej wszechstronnych pisarzy i myślicieli. Był znawcą sztuk plastycznych i muzycznych. Tłumaczył utwory wielkich pisarzy światowych: Dantego, Szekspira, Byrona. Za życia Norwida jego utwory nie cieszyły się popularnością.
Poeta borykał się z biedą, nie miał środków do życia. Zmarł 23 maja 1883 r.
w Paryżu, w przytułku polskim dla ubogich emigrantów.Jegozwłoki trafiły
do zbiorowej mogiły w Montmorency pod Paryżem.


Tadeusz Różewicz
– 100 rocznica urodzin

Tadeusz Różewicz urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku.

Poeta, dramatopisarz, prozaik, scenarzysta filmowy, satyryk, tłumacz poezji węgierskiej .W czasie II wojny światowej walczył w oddziałach partyzanckich, uczestniczył w podziemnym życiu literackim. W 1944 wydał zbiór wierszy
i opowiadań Echa leśne. Po wojnie studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ważne znaczenie miał tom wierszy Niepokój (1947), w którym poeta określił sytuację pokolenia ocalonego, ale doświadczonego wojną, oraz zaproponował odejście od tradycyjnych środków stylistycznych, gdyż, według niego, nie oddają one w pełni przesłania człowieka dotkniętego tragedią wojny. Przekonuje do posługiwania się mową potoczną, stosowania wiersza białego, do rezygnacji z metafor. Takie założenia artystyczne odnoszą się do jego poezji oraz utworów dramatycznych, np. Pułapka, Świadkowie albo nasza mała stabilizacja (1964), Kartoteka (1969), Białe małżeństwo (1975). W późniejszej twórczości poeta podejmuje zagadnienia natury egzystencjalnej, dotyczące sytuacji i kondycji moralnej człowieka XX w. Znane są tomy wierszy: Poemat otwarty (1956), Na powierzchni poematu i w środku (1983), Zawsze fragment. Recykling(1996). Różewicz jest laureatem nagród państwowych I i II stopnia oraz Nagrody Nike (2000) za tom poezji  Matka odchodzi.
Zmarł 24 kwietnia 2014 roku we Wrocławiu.

Sejm RP przyjął też uchwałę ustanawiającą
2021 Rokiem Konstytucji 3 Maja.
Uchwalony w 1791 r. przez Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego akt wprowadził trójpodział władzy, niósł gwarancje swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia. Jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, świadomy znaczenia Konstytucji 3 Maja jako ważnego elementu pamięci zbiorowej, oddając hołd wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego wiekopomnego aktu – myślicielom politycznym, posłom na Sejm Czteroletni, przedstawicielom ówczesnego obozu patriotycznego oraz pokoleniom Polaków, których niezłomna walka pozwoliła na przetrwanie lat niewoli i odzyskanie niepodległości, zachęca do refleksji nad dziedzictwem Konstytucji 3 Maja współcześnie” – oświadczono.

Skip to content